Zimowy kulig, a przepisy prawa

Kulig – tradycja, zabawa i przepisy prawa

Kulig to jedna z najbardziej charakterystycznych zimowych tradycji w Polsce, która sięga czasów szlacheckich. Polega na organizowaniu przejażdżki saniami lub innymi pojazdami ciągniętymi przez konie lub pojazdy mechaniczne, często w towarzystwie muzyki, ognisk i wspólnej zabawy. Choć kulig jest symbolem zimowej radości i integracji, jego organizacja wiąże się z koniecznością przestrzegania przepisów prawa, zarówno w Polsce, jak i w krajach Unii Europejskiej. W artykule przyjrzymy się historii kuligu, jego współczesnym formom oraz regulacjom prawnym, które należy uwzględnić podczas organizacji tego typu wydarzenia.

1. Historia kuligu

Kulig wywodzi się z tradycji szlacheckiej i był popularny już w XVII wieku. W tamtych czasach organizowano go jako formę zimowej rozrywki, w której uczestniczyli członkowie lokalnej społeczności. Sanie ciągnięte przez konie przemieszczały się od dworu do dworu, a w każdym z nich czekały na uczestników poczęstunek, muzyka i tańce. Kulig był nie tylko okazją do zabawy, ale także sposobem na podtrzymywanie więzi sąsiedzkich i rodzinnych.

Współcześnie kuligi przybierają różne formy – od tradycyjnych przejażdżek saniami po nowoczesne wersje, w których sanie zastępują np. opony lub inne prowizoryczne pojazdy ciągnięte przez traktory, quady czy samochody. Jednak niezależnie od formy, organizatorzy muszą pamiętać o obowiązujących przepisach prawa.

2. Kulig a przepisy prawa drogowego w Polsce

Organizacja kuligu w Polsce jest regulowana przez przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym. Choć kulig jest tradycją, nie zwalnia to uczestników i organizatorów z obowiązku przestrzegania zasad bezpieczeństwa. Poniżej przedstawiamy najważniejsze przepisy, które mają zastosowanie w przypadku kuligu:

Zakaz ciągnięcia osób za pojazdem mechanicznym

Art. 60 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym

Zabronione jest ciągnięcie osób na sankach, nartach, deskach lub innych podobnych urządzeniach za pojazdem mechanicznym. Oznacza to, że organizowanie kuligu, w którym sanie lub inne pojazdy są ciągnięte przez samochód, traktor czy quad, jest NIEZGODNE z prawem.

Prawo o ruchu drogowym – art. 60 ust. 2 pkt 4 pomieszczony o Oddziale 4 pt. „Warunki używania pojazdów w ruchu drogowym”
2. Zabrania się kierującemu:
4)  ciągnięcia za pojazdem kierującego hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego,
osoby poruszającej się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, osoby na sankach lub innym podobnym urządzeniu, zwierzęcia lub ładunku.

Kodeksu wykroczeń

Rozdział XI pt. Wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji:
Art. 86. § 1. Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, podlega karze grzywny.
§ 2. Kto dopuszcza się wykroczenia określonego w § 1, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
§ 3. W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 1 przez osobę prowadzącą pojazd można orzec zakaz prowadzenia pojazdów.”

Art. 98. Kto, prowadząc pojazd poza drogą publiczną, strefą zamieszkania lub strefą ruchu, nie zachowuje należytej ostrożności, czym zagraża bezpieczeństwu innej osoby, podlega karze grzywny albo karze nagany.”

Ponadto zawsze za stworzenie zagrożenia w ruchu drogowym policjant może także zabrać prawo jazdy!

Czy kulig jest zatem w ogóle dozwolony?

Tak, ale ..
TYLKO przy użyciu pojedynczych sań oraz wyłącznie w zaprzęgu,
gdzie musi być odpowiednio wytresowane zwierzę.

Kwestie reguluje ta sama ustawa Prawo o ruchu drogowym w Oddziale 11
pt.: ”Przepisy dodatkowe o ruchu rowerów, motorowerów oraz pojazdów zaprzęgowych”:

Art. 34. 1.
Do zaprzęgu może być używane tylko zwierzę niepłochliwe, odpowiednio sprawne fizycznie i dające sobą kierować.
2. Kierujący pojazdem zaprzęgowym jest obowiązany utrzymywać pojazd i zaprzęg w takim stanie, aby mógł nad nimi panować.
3. Bezpośrednio jeden za drugim może jechać nie więcej niż 5 pojazdów zaprzęgowych.
Odległość między piątym pojazdem a następnym nie może być mniejsza niż 200 m.
4. Kierujący pojazdem zaprzęgowym przy wjeżdżaniu na drogę twardą w miejscu, gdzie nie ma dostatecznej widoczności drogi, jest obowiązany prowadzić zwierzę za uzdę.
5. Kierującemu pojazdem zaprzęgowym zabrania się:
1) przeciążania zwierzęcia;
2) jazdy obok innego uczestnika ruchu na jezdni;
3) pozostawiania pojazdu niezabezpieczonego przed ruszeniem;
4) jazdy pojazdem na płozach bez dzwonków lub grzechotek;

Bezpieczeństwo uczestników

Jeśli kulig jest organizowany w sposób zgodny z przepisami (np. sanie ciągnięte przez konie), organizatorzy muszą zadbać o bezpieczeństwo uczestników. Obejmuje to m.in.:

• zapewnienie odpowiedniego sprzętu (np. stabilnych sań),
• unikanie tras o dużym natężeniu ruchu drogowego,
• dostosowanie prędkości do warunków pogodowych i stanu drogi.

Organizacja kuligu na drogach publicznych

Kulig może być organizowany na drogach publicznych tylko wtedy, gdy nie narusza przepisów ruchu drogowego. W praktyce oznacza to, że sanie ciągnięte przez konie mogą poruszać się po drogach, ale muszą przestrzegać zasad dotyczących ruchu pojazdów zaprzęgowych. Warto pamiętać, że konieczne może być uzyskanie zgody lokalnych władz na organizację takiego wydarzenia.

3. Odpowiedzialność karna

Organizatorzy kuligu, którzy naruszają przepisy prawa, mogą ponieść odpowiedzialność karną lub cywilną. W przypadku wypadku, w którym ucierpią uczestnicy, organizator może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za narażenie życia lub zdrowia innych osób.

Przepisy ruchu drogowego obowiązują na drogach publicznych. Nie stosuje się ich więc np. na drogach polnych i leśnych, jednak część z nich ma status dróg publicznych, a na części obowiązuje zakaz poruszania się pojazdami mechanicznymi.

Zgodnie z art. 60 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym – ciągnięcie sanek (czy też narciarza albo rolkarza) za samochodem jest wykroczeniem, za które grozi kierowcy mandat w wysokości  200 zł oraz 15 punktów karnych (art.97 KW, art.60 ust.1.pkt.1 UPoRD – Używanie pojazdu w sposób zagrażający bezpieczeństwu osoby znajdującej się w pojeździe lub poza nim – kod A09) Zmian w tzw. taryfikatorze było kilka w ostatnich latach [(Dz.U.2021.556) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 kwietnia 2021 r, (Dz.U.2021.2484) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2022 r, (Dz.U.2023.1256) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 2023 roku]

Sprawy się komplikują, jeśli w trakcie kuligu dojdzie do wypadku, w którym ktoś poniesie ciężki uszczerbek na zdrowiu albo śmierć. Wtedy także organizator kuligu może odpowiadać karnie spowodowanie wypadku.

To nie grzywna może okazać się największą karą!

Lekkomyślna zabawa może skończyć się poważnymi obrażeniami, a nawet śmiercią uczestników kuligu, który wymknie się spod kontroli. Żeby tak się stało naprawdę nie trzeba wiele. Wystarczy chwila nieuwagi, ciut za duża prędkość i jakaś nierówność, kamień lub konar drzewa ukryty pod śniegiem, żeby doszło do tragedii.

4. Kulig a przepisy w Unii Europejskiej

W krajach Unii Europejskiej przepisy dotyczące organizacji kuligów mogą się różnić, ale w większości państw obowiązują podobne zasady dotyczące bezpieczeństwa i zakazu ciągnięcia osób za pojazdami mechanicznymi. Poniżej przedstawiamy kilka przykładów:

Niemcy

W Niemczech przepisy ruchu drogowego (Straßenverkehrsordnung) również zabraniają ciągnięcia osób na sankach lub innych urządzeniach za pojazdami mechanicznymi. Organizacja kuligu jest możliwa wyłącznie na terenach prywatnych lub w specjalnie wyznaczonych miejscach.

Austria

Austria, jako kraj o bogatej tradycji zimowych sportów, dopuszcza organizację kuligów, ale tylko w określonych warunkach. Kuligi mogą odbywać się na terenach prywatnych lub w miejscach, gdzie nie zagrażają bezpieczeństwu uczestników i innych użytkowników dróg.

Skandynawia

W krajach skandynawskich, takich jak Szwecja czy Norwegia, kuligi są popularne, ale organizowane głównie na terenach wiejskich i leśnych. Przepisy zabraniają ciągnięcia osób za pojazdami mechanicznymi na drogach publicznych.

Francja

We Francji organizacja kuligu jest możliwa, ale podobnie jak w innych krajach, musi odbywać się w sposób zgodny z przepisami ruchu drogowego. Kuligi są często organizowane w ośrodkach narciarskich, gdzie obowiązują specjalne regulacje dotyczące bezpieczeństwa.

Kulig to piękna tradycja, która łączy ludzi i pozwala cieszyć się zimową aurą. Jednak organizacja tego typu wydarzenia wymaga odpowiedzialności i znajomości przepisów prawa. W Polsce i krajach Unii Europejskiej obowiązują surowe regulacje dotyczące bezpieczeństwa, które mają na celu ochronę uczestników i innych użytkowników dróg. Dlatego, planując kulig, warto zadbać o zgodność z przepisami, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji prawnych i zapewnić wszystkim uczestnikom niezapomniane wrażenia.